Het Archeologisch Park Xanten (Duits: Archäologischer Park Xanten) is een archeologisch park met gereconstrueerde gebouwen en originele resten van de Romeinse stad Colonia Ulpia Traiana, een Colonia aan de noordkant van het Duitse stadje Xanten. Het openluchtmuseum werd in 1977 geopend.

Het park is eigendom van het Landschaftsverband Rheinland. Het bij het park behorende museum dat eerst gevestigd was in de binnenstad van Xanten bevindt zich nu in de gereconstrueerde basilica thermarum. Deze overkapte thermen maken sinds 2008 deel uit van het park dat een groot deel van het gebied van de vroegere colonia beslaat.

 

Geschiedenis Archeologisch Park Xanten

Het bestaan van de Romeinse stad Colonia Ulpia Traiana is nooit in de vergetelheid geraakt. Nog lang na het vertrek van de Romeinen lagen de ruïnes van de ‘spookstad’ onaangeroerd. Toen men in de vroege middeleeuwen stenen huizen begon te bouwen, werden de resten van de stenen gebouwen van C.U.T. als steengroeve gebruikt. Vele gebouwen aan de Nederrijn, waaronder de grote dom in Xanten, werden met stenen uit de Romeinse stad opgetrokken. In de 19e eeuw begonnen geïnteresseerde burgers van Xanten met het onderzoek van de Romeinse stad. Daarbij kwamen vele grote en kleine schatten aan het licht, onder meer munten, sieraden, beeldjes en gebruiksvoorwerpen. In 1879 werd het grote badhuis gelokaliseerd.

Archeologisch Park Xanten De noordelijke stadspoort
De noordelijke stadspoort

In 1935 begon het Rheinische Landesmuseum in Bonn een groot archeologisch onderzoek in de zuidoostelijke hoek van Colonia Ulpia Traiana. Daarbij werden de funderingen van het amfitheater blootgelegd. Na de wederopbouw van het in de Tweede Wereldoorlog bijna volledig vernielde Xanten, werden in het midden van de jaren vijftig archeologen van het Rheinische Landesmuseum naar Xanten geroepen voor “spoedopgravingen”. In het westelijk gedeelte van de oude stad, waarvan de resten in de loop der eeuwen onder akkers en weiden verdwenen waren, gingen nieuwe industrieën zich vestigen. In allerijl moesten grote delen van het gebied wetenschappelijk onderzocht worden. Voor men de Romeinse fundamenten met moderne gebouwen overdekte, werden ze geregistreerd, opgemeten, getekend en gefotografeerd. Daarbij kwamen enorme gebouwen tevoorschijn, groter dan men ooit had vermoed.

In 1970 dreigde er opnieuw gevaar, nu in het oostelijk gedeelte, dat tot dan toe onaangeroerd was gebleven. Men dacht er namelijk aan om er een vrijetijds- en ontspanningspark te vestigen, met daarmiddenin een groot meer, wat meteen het einde van een uniek cultuurmoment zou betekenen. Deze keer stelden de archeologen zich niet tevreden met “noodopgravingen”. Ze sloegen alarm. Liever dan voor de plannen van een recreatieoord te capituleren, stelden ze voor de resten van de Colonia Ulpia Traiana tot een archeologisch park om te toveren en als een heel aparte attractie in het recreatiegebied te integreren. Het voorstel van het Rheinische Landesmuseum van Bonn viel meteen bij de overheid in de smaak.

In 1972 werd met de eerste systematische opgravingen begonnen. Korte tijd later kon met de eerste reconstructies gestart worden. In het voorjaar van 1977 werd het eerste deel van het archeologisch park voor bezoekers opengesteld. In de eerste vier jaar van zijn bestaan trok het park een miljoen belangstellenden. Vooral schoolklassen uit Duitsland en de omliggende landen bezoeken het park.

 

Reconstructies

VERDEDIGINGSTOREN: Via deze toren kon men de stadsmuur beklimmen. Hij heeft geen doorgang maar is overigens van hetzelfde type als de kleine havenpoort en toren ten zuiden van het amfitheater

STADSMUUR: De 73 hectare grote stad was rondom met een grote muur versterkt. Samen met de torens domineerde een Romeinse stad zo de gehele omgeving. De stadsmuur is slechts gedeeltelijk gereconstrueerd, het grootste deel ervan is vormgegeven als haag. Verder werd de stad extra beschermd door een grachtensysteem voor de muur. De grachten waren niet noodzakelijk met water gevuld.

Archeologisch Park Xanten Het amfitheater
Het amfitheater

AMFITHEATER: Het amfitheater werd waarschijnlijk kort na de stichting van de Colonia Ulpia Traiana gebouwd. Het bood in de oudheid plaats aan 10.000 toeschouwers, die niet alleen uit de stad zelf kwamen, maar ook vanuit de wijde omtrek. De onderste, drie brede zitrijen waren voorbehouden aan de vooraanstaanden. Hier werden zetels opgesteld. Op de andere rijen zaten de toeschouwers direct op de stenen treden. Voor de organisator was een speciale loge beschikbaar. Spelen werden gefinancierd door stedelijke ambtenaren die zich hiermee wilden verzekeren van de gunst van het volk. Het is niet bekend of de spelen in Germania Inferior even gruwelijk waren als in de hoofdstad.

De reconstructie van een kwart van dit amfitheater werd voltooid in 1981.

Achter het amfitheater staan enkele originele funderingspijlers. Overigens moesten de oorspronkelijke pijlers uit het amfitheater verwijderd worden wegens al te sterke verwering sinds de ontdekking in 1935. Daardoor waren ze niet sterk genoeg meer om de gereconstrueerde toeschouwerstribune te dragen.

In het amfitheater worden thans jaarlijks de Xantener Sommerfestspiele georganiseerd.

DE BOUWKRAAN: Deze kraan is een “pentaspastos”. Het Griekse woord “πεντα (penta)” (wat vijf betekent) wijst op het aantal katrollen van deze takel. De oude takels zijn ofwel “drierollers” ofwel “vijfrollers”. Lopen er 3 touwen over de katrollen, dan heeft men voor het opheffen van de last slechts 1/8 nodig van de kracht die men zou nodig hebben zonder takel. Bij 5 touwen is nog slechts 1/32 van de kracht nodig. Met de bouwkraan die je hier ziet, kon ongeveer 9000 kg opgetild worden.

Archeologisch Park Xanten De Haventempel
De Haventempel

DE HAVENTEMPEL: Het Park is in het bezit van een Romeinse tempel, gebouwd in Korinthische bouwstijl, waarvan men de funderingen heeft opgegraven. Slechts een beperkt gedeelte van het bovengrondse bouwwerk is gereconstrueerd, hetgeen het effect van een herbouwde ruïne oproept. Het is niet bekend aan welke god het heiligdom is gewijd. Zijn naam dankt het bouwwerk aan de locatie nabij de oude haven.

De zuilen bestaan uit verschillende trommels van ieder vijfduizend kilo die machinaal op elkaar gestapeld werden. De gehele zuilengalerij bestond in totaal uit 28 zuilen. De zuilen zijn tot achttien meter hoog en zijn uitgevoerd in wit kalksteen. Een deel van de architraaf en een van de kapitelen zijn voorzien van kleuren zoals die ooit het hele gebouw kunnen hebben versierd. De acanthusbladeren op de Korinthische zuil worden geaccentueerd door groen bladwerk met vlakken azuurblauw, rood en oker.

Bij de opgraving van de tempel zijn brokstukken ervan gevonden. Daardoor kon berekend worden hoe de oorspronkelijke tempel er uit moest hebben gezien. De gedeeltelijke reconstructie met een deel van de zuilen en de daklijst, de timpaan geven zo een beeld van het geheel.

HERBERG: De herberg is een van de gereconstrueerde gebouwen en huisvest een restaurant, dat ook voor festiviteiten in Romeinse stijl gehuurd kan worden. Er waren verschillende ruimtes zoals de keuken, een eetkamer, het badhuis, de woning, de slaapkamers, de gastenkamers en de cafetaria. Deze kooplieden hadden vaak een groep bedienden bij zich die ook een slaapvertrek nodig hadden. Daarom werden er aan de slaapvertrekken grote ruimten toegevoegd als verblijfsvertrek voor de bedienden. Deze appartementen waren ingericht als wooneenheden dat de zakenman er met zijn bedienden ook langer konden blijven. Wat erg bijzonder is, is dat deze herberg ook een dergelijke kroeg heeft en de ligging direct aan de havenpoort is. Dit is erg gunstig is omdat alle reizigers hierdoor gemakkelijk bij de herberg terechtkunnen voor een overnachting. Ook kunnen de mensen die werken aan de haven ook gemakkelijk een hapje eten of drinken in de herberg.

 

BRON van teksten: WikiPedia

Archeologisch Park Xanten

3 Replies to “Archeologisch Park Xanten”

  1. Zo dichtbij? Ik woon een half uurtje rijden vanaf Xanten, maar wist niet van dit park af. Wel vet cool zo dichtbij dat je wat uit de oudheid kan zien.

    1. Als je kinderen hebt, is het zeker leuk om hen eens de oudheid te laten zien. Wij zijn er al eens geweest met de kinderen en ze vonden het zeker interessant om te zien.

Geef een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.